Zmianowanie roślin i dywersyfikacja upraw to od 2024 roku obowiązek. Na czym polega norma GAEC7?

Ministerstwo rolnictwa przypomina, że 1 stycznia 2024 r. zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące płatności bezpośrednich, a konkretnie § 5 rozporządzenia MRiRW z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania (Dz. U. poz. 478). Resort wyjaśnia, że przepis ten wdraża normę GAEC 7 wprowadzającą obowiązek zmianowania i dywersyfikacji upraw.

Rolnik, aby otrzymywać płatności bezpośrednie, musi spełniać szereg warunków. Od 2023 roku jeszcze większy nacisk położono na kwestie środowiskowe i klimatyczne. Są to normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska – normy GAEC i podstawowe wymogi w zakresie zarządzania – wymogi SMR.

Rolnicy chcą odstępstwa m.in. od ugorowania i zmianowania w 2024 r. Więcej piszemy o tym tu: co dalej z normami warunkowości?

W pierwszym roku obowiązywania nowej Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 rolnicy byli zwolnieni w całości z normy GEAC 7 i częściowo z GAEC 8.

W kwietniu 2023 r. ministerstwo informowało, że zgodnie z oczekiwaniami rolników wspólnie z Komisją Europejską została wypracowana korzystna dla rolników interpretacja wdrażania wymogów normy GAEC 7 w części dotyczącej zmianowania upraw. Realizacja normy będzie kontrolowana od 2024 r.

Po zmianie interpretacji Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa od 2024 r. będzie weryfikowała:

• czy na powierzchni co najmniej 40 proc. gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z rokiem 2023, jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym;
• na powierzchni wszystkich gruntów ornych prowadzenie takiej samej uprawy nie dłużej niż przez 3 lata, począwszy od roku 2023;

W praktyce oznacza to, że w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.

Czy trzeba się obawiać? Niekoniecznie. Resort rolnictwa dodaje, że zgodnie z przepisami krajowymi, warunki dotyczące zmianowania uznaje się za spełnione, jeżeli rolnik wysieje na danej powierzchni w poprzednim roku lub w ciągu trzech poprzednich lat wsiewkę lub międzyplon ozimy bądź międzyplon ścierniskowy.

W przypadku gdy grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię powyżej 10 ha, na tych gruntach uprawy prowadzi się w taki sposób, aby na powierzchni:

• co najmniej 40% gruntów ornych była prowadzona inna uprawa w plonie głównym niż uprawa prowadzona w tym plonie w roku poprzednim;
• wszystkich gruntów ornych taka sama uprawa w plonie głównym nie była prowadzona dłużej niż 3 lata.

Powyższy warunek uznaje się za spełniony, jeżeli na danej powierzchni:

• w uprawę w plonie głównym zostanie wprowadzona wsiewka i ta wsiewka będzie utrzymywana co najmniej do wysiewu kolejnej uprawy w plonie głównym lub co najmniej przez 8 tygodni od dnia zbioru uprawy w plonie głównym wskazanego w oświadczeniu, które rolnik złożył za pomocą systemu teleinformatycznego ARiMR, albo do kierownika biura powiatowego Agencji, w terminie 7 dni od tego dnia, lub
• po zbiorze uprawy w plonie głównym zostanie wprowadzony:

1. międzyplon ozimy utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin, który tworzy okrywę roślinną co najmniej od dnia 1 listopada danego roku do dnia 15 lutego kolejnego roku, przy czym po dniu 15 listopada dopuszcza się mulczowanie tych międzyplonów, lub
2. międzyplon ścierniskowy utworzony przez wysiew co najmniej jednego gatunku roślin w okresie od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia i utrzymywany co najmniej do dnia 15 października, a w przypadku gdy rolnik w terminie 7 dni od dnia wysiewu, złożył za pomocą systemu teleinformatycznego Agencji albo do kierownika biura powiatowego Agencji oświadczenie, w którym wskazał ten dzień wysiewu – przez co najmniej 8 tygodni od tego dnia wysiewu.

ARiMR: W przypadku gdy grunty orne w gospodarstwie obejmują powierzchnię powyżej 10 ha, na tych gruntach prowadzi się co najmniej 3 różne uprawy, przy czym uprawa o największej powierzchni nie może zajmować więcej niż 65 proc. gruntów ornych, a dwie uprawy o największej powierzchni nie mogą łącznie zajmować więcej niż 90 proc. gruntów ornych.

Przyjrzyjmy się kolejnym wytycznym normy GEAC 7. Warunków dotyczących plonu głównego nie stosuje się w odniesieniu do gruntów ugorowanych oraz do następujących upraw w plonie głównym:

• roślin bobowatych;
• traw lub innych zielnych roślin pastewnych;
• mieszanek roślin bobowatych drobnonasiennych z trawami;
• upraw wieloletnich.

Do celów spełnienia warunków za uprawę uznaje się:

• rodzaj roślin;
• formę jarą i ozimą tego samego rodzaju roślin;
• gatunek roślin z rodzin:

1. a) kapustowatych (Brassicaceae),
2. b) psiankowatych (Solanaceae),
3. c) dyniowatych (Cucurbitaceae);

• grunt ugorowany;
• trawy lub inne zielne rośliny pastewne.

Warunków nie stosuje się w odniesieniu do rolnika, w którego gospodarstwie więcej niż 75% powierzchni:
gruntów ornych jest:

1. a) wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych lub
2. b) ugorowanych, lub
3. c) wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych lub

użytków rolnych:
a) stanowią trwałe użytki zielone lub
b) jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych.

Więcej zasad zmianowania i dywersyfikacji znajdziesz w galerii.

Źródła: ARiMR, MRiRW