To już 60 lat! Jubileusz 6. Oliwskiego Ośrodka Radioelektronicznego w Gdyni Oksywiu

Jednostka przez ponad pół wieku funkcjonowała w różnych lokalizacjach w Trójmieście. Zmieniały się nie tylko jej nazwy i wykonywane zadania, ale także stan osobowy, dowódcy i wyposażenie.

Wpływ na powołanie do życia ośrodka niewątpliwie miała sytuacja polityczno-militarna na świecie i w Europie w latach 60. ubiegłego wieku. Na skutek tzw. zimnej wojny trwał wyścig zbrojeń. Brało w nim udział także Wojsko Polskie, w tym Marynarka Wojenna RP.

9 lutego 1961 roku szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nakazał sformować 6. Ośrodek Przeciwdziałania Radioelektronicznego. Jako pierwsze miejsce jego stacjonowania wskazano obiekty opuszczone przez Centralę Radio - Nadawczą w Gdańsku Jelitkowie. Zdecydowano też o obsadzie personalnej, która początkowo wynosić miała 132 marynarzy i pięciu kontraktowych. Do głównych zadań jednostki należało prowadzenie rozpoznania sił potencjalnych przeciwników, prowadzenie nasłuchów i zagłuszania radiowego. Pierwszym dowódcą został kpt. Józef Jerzewski. Dość szybko, bo już w latach 1962-1963, zarządzono pierwsze zmiany w 6. OPR. Zmodyfikowano strukturę organizacyjną, utworzono nowe sekcje, a w kompanii rozpoznania radiowego zmieniono nazwę Radiowego Centrum Namiaru na Centrum Rozpoznania Radiowego.

W lipcu 1963 roku jednostka przejęła kolejny kompleks koszarowy w Gdańsku Oliwie przy ul. Polanki 124. Przeniosło się w to miejsce dowództwo 6. OPR i pododdziały. Utworzony został także węzeł łączności.

Aby skutecznie prowadzić pracę rozpoznawczą, jednostka w latach 1962-1965 rozwinęła swoje posterunki, które wyposażono w sprzęt CRR do wykonywania zadania z zakresu wykrywania, rozpoznania i wypracowywania danych na przeciwdziałanie.

W 1964 roku nastąpiła kolejna reorganizacja struktur jednostki. Rozformowano Centrum Rozpoznania Radiowego. Na jego bazie utworzono Stacjonarne Centrum Rozpoznania Radiowego, w którym służyć zaczęło 58 żołnierzy zawodowych i 18 innych pracowników wojska.

30 czerwca 1968 roku weszło w życie zarządzenie szefa Sztabu Generalnego WP i nakazano przeformować 6. OPR na 6. Ośrodek Radioelektroniczny (6.OR) o etatowym stanie osobowym 484 żołnierzy zawodowych i marynarzy oraz 33 pracowników wojska. Przyjęta struktura organizacyjna 6. OR zapewnić miała skuteczne prowadzenie rozpoznania radiowego w ramach prowadzonych działań bojowych Marynarki Wojennej.

W 1974 roku zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego WP w strukturach 6.OR utworzona została grupa organizacyjna mającego powstać batalionu zakłóceń radiowych. Proces szkolenia w niej oraz praktyczne wykorzystanie przydzielonych jej stacji zakłóceń rozpoczął się rok później. Batalion ze względu na określone limity przeznaczony był z zasady na zabezpieczenie szkolenia i ćwiczeń Flotylli Obrony Wybrzeża i innych jednostek Marynarki Wojennej.

W ramach prowadzonego od połowy lat 70. w siłach zbrojnych PRL rozwoju i doskonalenia pododdziałów rozpoznawczych i walki radioelektronicznej, w grudniu 1978 roku przeformowano 6. Ośrodek Radioelektroniczny MW w 6. pułk rozpoznania radioelektronicznego (6.prrel). Liczył on 621 żołnierzy zawodowych i marynarzy oraz 23 pracowników wojska. W składzie pułku obok pododdziałów rozpoznawczych zorganizowano batalion zakłóceń radiowych (bzr).

Lata 70. w działalności jednostki to zmiany w strukturze organizacyjnej, ale i doposażanie w nowe urządzenia rozpoznania.

W 1985 roku podjęto dalsze działania mające na celu opracowanie nowej struktury organizacyjnej 6. prrel oraz zasad jego wykorzystania w działalności bojowej. Co ciekawe, w tych czasach w skład jednostki wchodził klub żołnierski. Od początku swojej działalności stanowił on prężny ośrodek kulturalny. Marynarze służby zasadniczej i kadra mogli rozwijać w nim zainteresowania muzyczne, czytelnicze, malarskie. Prężnie działała też „Organizacja Rodzin Wojskowych”, skupiająca większość Pań zatrudnionych w jednostce, jak również żony kadry zawodowej. Klub gościł na spotkaniach autorskich pisarzy, aktorów, malarzy i piosenkarzy.

Jednostka zaliczała się wówczas do przodujących tego typu nie tylko w Marynarce Wojennej, ale w całym Wojsku Polskim. Uczestniczyła oraz wystawiała kompanię honorową we wszystkich uroczystościach państwowych i wojskowych, organizowanych w garnizonie Gdynia. Asystowała przy wizytach dostojników państwowych i delegacjach zagranicznych. W swojej historii trzykrotnie zdobyła „puchar przechodni” szefa Generalnego Zarządu Rozpoznania i WRE oraz miano „Najlepszej Jednostki Rozpoznania w WP”.

W listopadzie 1990 roku decyzją Dowództwa Marynarki Wojennej pułk kolejny raz zmienił miejsce stacjonowania. Ośrodek przeniósł się do Gdyni Oksywia i zajęła kompleks koszarowy po rozformowanej jednostce inżynieryjno-budowlanej. Pozostałe komponenty systemu rozpoznania i posterunki pozostały bez zmian.

Wraz z początkiem 1992 roku jednostka zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego RP przeszła ze struktury pułku na strukturę ośrodka.

W 2001 roku Minister Obrony Narodowej na wniosek dowódcy ośrodka zatwierdził i wprowadził wzór „Odznaki Pamiątkowej 6.ORel”. Autorem jej wzoru graficznego jest kmdr ppor. Krzysztof Naumowicz. W tym samym roku nastąpiły także pierwsze nadania tych odznak.

Nowy dowódca jednostki dołożył też wszelkich starań, aby po raz pierwszy w swej historii otrzymała ona sztandar wojskowy. W tym celu zawiązał „Komitet Fundatorów Sztandaru”. 4 czerwca 2004 roku w imieniu Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego dowódca Marynarki Wojennej RP admirał floty Roman Krzyżelewski podczas uroczystego apelu na terenie ośrodka wręczył dowódcy sztandar wojskowy. Jego matką chrzestną została wyróżniająca się długoletnia pracownica wojska, pani Irena Dutkiewicz. Zaszczyt sprawowania funkcji ojca chrzestnego przypadł drugiemu w historii dowódcy jednostki, komandorowi rezerwy dr Kazimierzowi Anolikowi.

W tym samym roku została oddana do użytku Sala Tradycji Jednostki. Autorem jej projektu był kapitan Waldemar Mróz, oficer do spraw wychowawczych. Nowa sala tradycji wykorzystywana jest do uroczystości przewidzianych w Ceremoniale Wojskowym a także szkoleń z zakresu tradycji i historii ośrodka.

Pierwsze lata XX. wieku charakteryzowały się pozyskaniem wyższej jakości sprzętu do prowadzenia działalności rozpoznawczej, a także zainicjowaniem budowy nowych i modernizacji dotychczasowych obiektów szkoleniowych oraz sprzętu mobilnego, będącego na wyposażeniu jednostki. Dzięki temu uzyskiwane wyniki nadal plasowały ośrodek w czołówce jednostek brzegowych Marynarki Wojennej. Rozbudowa oraz gruntowna modernizacja strukturalna nie tylko poprawiły warunki służby i pracy, ale przede wszystkim przełożyły się na wyższą jakość prowadzenia i skuteczność działalności bojowo - rozpoznawczej.

W lipcu 2007 roku ośrodek decyzją Ministra Obrony Narodowej otrzymał nazwę wyróżniającą „Oliwski” oraz patrona, admirała królewskiej floty polskiej Arendta Dickmana. Nazwa wyróżniająca jest podkreśleniem więzi, jakie łączyły jednostkę z Gdańskiem Oliwą i oddaniem hołdu pokoleniom kadry i marynarzy, które przez trzydzieści lat pełniły tam służbę pod biało - czerwona banderą. Z tą historyczną dzielnicą Gdańska wiąże się również jedne z największych wydarzeń w dziejach historii wojskowości, Bitwa Oliwska w 1627 roku, którą dowodził admirał królewskiej floty polskiej Arendt Dickman.

2 maja 2008 roku za swoje osiągnięcia służbowe ośrodek jako pierwsza jednostka w Marynarce Wojennej wyróżniony został przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego „Flagą Państwową” podczas uroczystości „Dnia Flagi Państwowej” w Warszawie. Wysokie oceny indywidualne i zespołowe, uzyskiwane z wyszkolenia specjalistycznego i ogólno – wojskowego stały się też jego wizytówką.

W 2009 roku zgodnie z decyzją najwyższych władz państwowych zawieszona została zasadnicza służba wojskowa. Ostatni pobór opuścił jednostkę i stała się ona w pełni zawodową. W tym samym, roku decyzją Ministra Obrony Narodowej do symboliki ośrodka wprowadzono „Oznakę Rozpoznawczą”. Była to pierwsza oznaka rozpoznawcza wprowadzona w jednostce brzegowej Marynarki Wojennej.

W 2012 roku, a potem również w 2017 roku, ośrodek wyróżniony został pucharem przechodnim Dowódcy Operacyjnego Sił Zbrojnych dla najlepszej jednostki rozpoznawczej, wchodzącej w skład Zintegrowanego Podsystemu Rozpoznania Sił Zbrojnych.

W 2012 roku zorganizowany został również w Siłach Zbrojnych I Przegląd Sal Tradycji Jednostek i Instytucji Wojskowych. Komisja powołana przez dyrektora Departamentu Wychowania i Promocji Obronności przyznała trzecie miejsce 6. Oliwskiemu Ośrodkowi Radioelektronicznemu im. admirała Arendta Dickmana.

1 stycznia 2014 roku jednostka została bezpośrednio podporządkowana pod Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych.

Aktualnie 6. Oliwski Ośrodek Radioelektroniczny poza głównym zadaniem, czyli prowadzeniem rozpoznania i walki elektronicznej w ramach Zintegrowanego Podsystemu Rozpoznania Sił Zbrojnych RP, realizuje i pozostaje w gotowości do realizacji wielu dodatkowych zadań, w tym z zakresu zarządzania kryzysowego i działań na wypadek klęsk żywiołowych. Obecnie, w obowiązującym okresie zagrożenia epidemiologicznego, od października ubiegłego roku wydziela środki transportu i żołnierzy w celu wsparcia podmiotów medycznych. Żołnierze więc nie tylko trwają od 60 lat w ciągłym dyżurze bojowo-rozpoznawczym, aby wcześnie wykrywać symptomy zagrożenia ze strony morza, ale również, kiedy wymaga tego sytuacja, pokonują setki kilometrów dziennie, aby pobierać próbki biologiczne od chorych na COVID-19. Wspierają także personel medyczny szpitali, sprawując funkcję ratownika, pielęgniarza, wsparcia technicznego, w ramach potrzeb i przygotowania kompetencyjnego.

DOWÓDCY JEDNOSTKI

• kmdr Józef Jerzewski (1961-1979)
• kmdr Kazimierz Anolik (1979-1987)
• kmdr Zbigniew Boguś (1987-2001)
• kmdr Stanisław Zarychta (2002-2004)
• kmdr Józef Zawadzki (2004-2007)
• kmdr Marek Gilarski (2007-2010)
• kmdr Dariusz Kochaniak (2011-2013)
• kmdr Mirosław Jurkowlaniec (2014-2015)
• kmdr Artur Czajkowski (2015-2018)
• kmdr Maciej Kasprzak (2018-obecnie)