Stulecie gdyńskiego portu znalazło swoje odbicie w najnowszej monecie kolekcjonerskiej NBP. Srebrna moneta o nominale 20 zł upamiętnia powstanie tej kluczowej dla II Rzeczypospolitej inwestycji.
Na rewersie znalazło się popiersie inżyniera Tadeusza Wendy, głównego projektanta i kierownika budowy portu. Wykonano je na podstawie fotografii portretowej z 1918 r. Na pierwszym planie widać fragmenty dźwigu bramowego o ażurowej konstrukcji. Co ciekawe, używanego tak w czasach Wendy i jak obecnie. Pozostałe dźwigi w tle to już urządzenia współczesne. Na awersie poza obowiązkowymi elementami jak nominał, napis „Rzeczpospolita Polska”, rok emisji i wizerunek orła znalazło się też miejsce dla planu gdyńskiego portu.
Jako wzór posłużył tu zresztą projekt Wendy, sporządzony prawdopodobnie w 1936 r. Plan ukazuje stan portu na ówczesne czasy, a także Kanał Przemysłowy, który ostatecznie nigdy nie powstał. Jest też część magazynów portowych oraz nabrzeży i basenów, które zamierzano wybudować w kolejnych latach.
Na mocy traktatu wersalskiego Polska otrzymała wąski pas wybrzeża o długości około 140 km, wliczając w to Półwysep Helski. Rzeczpospolita miała też prawo do korzystania z portu w Gdańsku, ale w praktyce w związku ze statusem Wolnego Miasta, wykorzystywanie go do celów handlowych i wojskowych nie było możliwe. Dlatego w 1920 roku, kilka miesięcy po zaślubinach Polski z morzem, Ministerstwo Spraw Wojskowych oddelegowało inżyniera Tadeusza Wendę do wyznaczenia dogodnej lokalizacji pod budowę przyszłego polskiego portu.
W czerwcu 1920 roku Wenda złożył sprawozdanie z przeprowadzonych oględzin i obserwacji. Wskazał na dobre położenie Gdyni, które zapewniało dogodne osłonięcie od wiatru przez Półwysep Helski, odpowiednią głębokość wody przy brzegu oraz bliskość stacji kolejowej. Od tego momentu projekt nabrał przyspieszenia. W ciągu dwóch lat, czyli do 1923 roku powstał Tymczasowy Port Wojenny i Schronisko dla Rybaków. Wcześniej, Wenda przygotował koncepcję portu właściwego o możliwościach przeładunkowych sześciu milionów ton.
23 września 1922 roku Sejm Rzeczypospolitej przyjął ustawę o budowie portu w Gdyni. Jest to data formalnego początku procesu realizacji tego ambitnego założenia.
Najnowsza moneta kolekcjonerska NBP kosztuje w 290 zł. Została wykonana ze srebra o próbie Ag 925, ma średnicę 38,61 milimetra i masę 28,28 grama, jest oksydowana i ma też elementy wykonane z transparentnej żywicy.
Wszystkie monety kolekcjonerskie i okolicznościowe emitowane przez NBP są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Ich siłę nabywczą określa umieszczony na nich nominał. Niezależnie od wysokości nominału oraz ustalonej w NBP ceny sprzedaży monety kolekcjonerskie mają swoją wartość kolekcjonerską, którą określa rynek numizmatyczny.
Wyniki II tury wyborów samorządowych
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
