Radni z Gdyni chcą raportów z prac organizacji pozarządowych. Kontrola, czy już inwigilacja?

Sportowe, handlowe, uczniowskie, emeryckie, artystyczne, religijne, międzynarodowe, wsparcia, ochrony, sprzeciwu, rozwoju i wiele innych. To mała część organizacji pozarządowych, które w statut wpisane mają pracę na rzecz Gdyni lub mieszkańców miasta. Członkowie części z nich mogą spotykać się w miejskich lokalach, nie płacąc za wynajem. I z tej możliwości korzystają. Ale zdaniem radnych gdyńskiego Prawa i Sprawiedliwości spotkania te często mają charakter towarzyski i nie wnoszą nic w życie miasta.

- Kontrola obywatelska organizacji pozarządowych jest zbyt mała - uważa Paweł Stolarczyk, radny PiS w Gdyni. - Mamy sygnały od mieszkańców, że niektóre organizacje społeczne, korzystając z miejskich pieniędzy, spotykają się nawet co tydzień w lokalu Gdyńskiego Centrum Organizacji Pozarządowych przy ul. 3 maja w tym samym nielicznym gronie i że są to spotkania towarzyskie przy kawie, herbacie, praktycznie nic nie wnoszące do życia tych organizacji i do tego, do czego zostały powołane.

Czytaj także: Obywatelska Gdynia rośnie w siłę. Ponad 31 mln zł na inicjatywy społeczne

Lokalni radni PiS - w ramach projektu pod nazwą Gdyńska Ofensywa Obywatelska - zaproponowali, by organizacje pozarządowe wprowadziły "dzienniki obrad". Miałby tam być zapisany przebieg spotkań czy konkretne ustalenia podjęte w ich trakcie. Wgląd do dziennika, który na co dzień byłby dostępny w centrum organizacji pozarządowych, mieliby mieć wszyscy zainteresowani. - Mieszkańcy mieliby informacje nie tylko o tym, czym z zasady dana organizacja się zajmuje, ale również jaki jest przebieg spotkań, jak realnie te organizacje pomagają społeczeństwu - tłumaczy Stolarczyk.

Czytaj także: Przygotuj stoisko na Targi Organizacji Pozarządowych

O ile nigdzie w Trójmieście nie prowadzi się dokładnego zapisu przebiegu spotkań organizacji pozarządowych, to mniej dokładne ewidencje - uwzględniające liczbę członków - owszem. Ponadto w Gdyni co roku sporządzane jest sprawozdanie z realizacji programu współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi. Ostatni taki raport wydano w połowie ubiegłego roku i dotyczył danych z roku 2012.

- To był rekordowy rok pod względem wysokości środków finansowych przekazanych organizacjom pozarządowym na realizację zadań publicznych - czytamy w sprawozdaniu. - Przekazanych zostało 39,2 mln zł, czyli o ponad 7,5 mln zł więcej niż w roku 2010. Dzięki tym środkom organizacje pozarządowe zrealizowały 374 zadań publicznych, których łączny koszt wyniósł 54,8 mln zł.

Do dyspozycji podmiotów III sektora w Gdyni znajdowało się 35 lokali użyczonych nieodpłatnie, a kolejne trzy lokale udostępniono z zastosowaniem preferencyjnej stawki czynszu. Do stałej dyspozycji NGO-sów jest również GCOP, w którym odbywają się cykliczne spotkania. Tych w 2011 roku było 967 (w tym 21 jednorazowych), udział w nich wzięło 18 581 osób.

Czytaj także: W piątek spotkanie organizacji pozarządowych w Miejskim Domu Kultury

Władze Gdyni zapewniają, że "dziennik obrad" organizacji pozarządowych nie zostanie w mieście wprowadzony, a sam pomysł jest kuriozalny. - Przeraża mnie to, co radni opozycji rozumieją pod hasłem Gdyńskiej Ofensywy Obywatelskiej - przyznaje Michał Guć, wiceprezydent Gdyni.

- Chodzi nie o wspieranie, a o kontrolowanie inicjatyw społecznych. Gdynia, która uważana jest za lidera w sferze współpracy z organizacjami pozarządowymi, ma zdaniem radnych PiS cofnąć się do lat 50. Pomysł inwigilacji członków organizacji pozarządowych w celu sprawdzania czym się zajmują jest kuriozalny. Radni opozycji mogą się nie utożsamiać z otwartą polityką władz miasta w stosunku do organizacji pozarządowych, ale zgłaszając takie idee jako radni kompromitują samorząd. Organizacje wykonują ważną pracę na rzecz społeczności i jedyny kierunek zmian, który wchodzi w grę, to zacieśnianie współpracy i zwiększanie ich roli.

Magdalena Sobiczewska, Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych

Trudno zweryfikować czy spotkania członków organizacji pozarządowych są towarzyskie, czy nie. Nigdy nie otrzymaliśmy jednak sygnałów, żeby do takich sytuacji miało dochodzić. Przed spotkaniami członków organizacji prosimy o zapisanie liczby uczestników, daty czy godziny, ale to wszystko. Z usług centrum korzystają głównie: stowarzyszenia, fundacje, grupy nieformalne, grupy samopomocowe oraz osoby prywatne zainteresowane działaniami społecznymi, ale pomagające również m.in. szkołom, bibliotekom, domom kultury. Sale centrum na spotkania udostępniane są bezpłatnie.

Piotr Stec, Sopockie Centrum Organizacji Pozarządowych

Można śmiało powiedzieć, że organizacje pozarządowe w Sopocie działają aktywnie. W siedzibie centrum korzystają na przykład z sali konferencyjnej i nie są to spotkania towarzyskie. Sopockie Centrum Organizacji Pozarządowych jest dofinansowane przez miasto. Mimo to, od stycznia działanie SCOP uległo zmianom. Z początkiem stycznia zakończyło się bowiem współfinansowanie działań merytorycznych z unijnych środków. Konieczna była redukcja etatów, a co za tym idzie - ograniczenie oferty wsparcia Centrum. W ramach doradztwa projektowego, księgowego czy prawnego należy się wcześniej umawiać.

Krzysztof Czop, Gdyńskie Centrum Organizacji Pozarządowych

Prowadzimy ewidencję liczby spotkań czy uczestników biorących w nich udział i pod koniec roku robimy zestawienie, ale zapisywać przebieg każdego spotkania jest moim zdaniem bez sensu. W siedzibie Gdyńskiego Centrum Organizacji Pozarządowych regularnie spotykają się członkowie około 60 stowarzyszeń. Pomieszczenia w siedzibie przy ul. 3 Maja w Gdyni są udostępniane bezpłatnie - to lokal należący do miasta. W mieście działa ponadto Gdyńska Rada Porządku Publicznego, ciało doradcze prezydenta w sprawach dotyczących współpracy gminy z trzecim sektorem.