Marnowanie żywności w Polsce reguluje ustawa. Sprzedawcy muszą liczyć się z... karami

Ustawa, o której mowa, określa zasady postępowania z żywnością, obowiązki nakładane na sprzedawców w celu przeciwdziałania jej marnowaniu oraz negatywnym skutkom społecznym, środowiskowym i gospodarczym wynikającym z marnowania żywności.

- Zgodnie z przepisami sprzedawca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 250 m2, w której przychody ze sprzedaży żywności stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów, zobowiązany jest do zawarcia umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności lub wpłaty na rachunek bankowy organizacji pozarządowej opłaty za marnowanie żywności - informuje Radosław Rzepecki, Zastępca Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. - Obowiązkiem sprzedawcy (wspólnie z organizacją, z którą zawarł umowę) jest również prowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnych w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością - dodaje.

Sprzedawcy żywności muszą liczyć się z kontrolami Inspekcji Ochrony Środowiska. Urzędnicy typują sprzedawców w skali poszczególnych województw i spełniają określone prawnie kryteria oraz organizacje pozarządowe, z którymi sprzedawcy żywności zawarli umowę na nieodpłatne przekazywanie żywności.

- W 2022 r. wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska przeprowadzili 234 kontrole sprzedawców żywności i organizacji pozarządowych, z którymi sprzedawcy zawarli umowę na nieodpłatne przekazywanie żywności. Dwieście sześć kontroli dotyczyło sprzedawców żywności, a reszta – organizacji pozarządowych - mówi Radosław Rzepecki.

Czytaj także: Niemal 5 mln ton żywności trafia co roku w Polsce na śmietnik. Jak walczyć z marnotrawstwem?

Na Pomorzu Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku przeprowadził kontrole 15 obiektów handlowych oraz 2 organizacje pozarządowe.

W skali kraju, każdego roku wykrywa się liczne naruszenia w tej kwestii. Tak na przykład w 2022 r. wykryto je w 118 z 234 wszystkich kontroli.

- Najwięcej nieprawidłowości (74) związanych było z opłatą za marnowanie żywności. Sprzedawcy nie wnosili opłat, robili to nieterminowo lub w niepełnej wysokości. Zdarzało się również, że nieprawidłowo ustalali kwotę opłaty albo masę marnowanej żywności - podkreśla Rzepecki.

Jak dodaje, w 61 przypadkach naruszenia były związane ze sprawozdaniami składanymi przez sprzedawców żywności i dotyczyły ilości zmarnowanej żywności oraz opłaty za zmarnowaną żywność do Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czternaście spraw dotyczyło sprawozdań organizacji pozarządowych w zakresie ilości otrzymanej żywności i sposobu jej zagospodarowania.

Nieprawidłowości pojawiły się także w kontekście obowiązku prowadzenia kampanii edukacyjno-informacyjnych w jednostkach handlu. W tym aspekcie wykazano 34 przypadki nieprawidłowości. Z kolei 30 sprzedawców nie dopełniło obowiązku zamieszczenia informacji o wysokości należnej opłaty lub wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym w sprawozdaniu finansowym oraz na stronie internetowej.

Naruszenia przepisów ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności na Pomorzu wystąpiły w 15 podmiotach. Polegały one głównie na niedotrzymaniu przepisowych terminów podpisania umów oraz składania sprawozdań z zakresu ustawy.

Jakie kary przewiduje się za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o marnowaniu żywności?

- Za brak zawartej z organizacją pozarządową umowy, dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności, przewidziana przepisami kara pieniężna wynosi 5 000 zł - informuje Zastępca Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.

ZOBACZ TEŻ: Światowy Dzień Walki z Depresją. Do 2030 roku będzie to najczęstsze schorzenie na świecie
I to nie koniec zapisów o karach w ustawie.

Sytuacja w skali kraju - biorąc pod uwagę efekty kontroli urzędników - najgorzej wygląda w stolicy.

Jak wskazuje Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie w wyniku przeprowadzonych kontroli wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska podjęli szereg działań pokontrolnych: wydali 94 zarządzenia pokontrolne, udzielili 4 pouczeń, skierowali 5 wniosków do sądu o ukaranie, 10 wystąpień do innych organów, 1 wystąpienie do kontrolowanego podmiotu, a także wydali 5 decyzji odstępujących od wymierzenia kary pieniężnej, 13 decyzji administracyjnych, wymierzających kary pieniężne na kwotę 26 500 zł oraz nałożyli 2 grzywny na kwotę 800 zł.