Tramwaj przy ratuszu, kupcy w podcieniach arkad, pełne kawiarnie i randki przy Neptunie. Plac Ratuszowy 100 lat temu tętnił życiem

Centrum małego jeleniogórskiego świata było na placu Ratuszowym. Plac otoczony jest barokowymi kamieniczkami z podcieniami, będącymi świadectwem pierwotnej, handlowej funkcji tego miejsca. Podcienia zajmowały kramy sukienników, kuśnierzy, ławy chlebowe, jatki.

Kamieniczki przy rynku zamieszkiwali najbogatsi mieszczanie - kupcy, rzemieślnicy i kramarze - o czym świadczyły bogate niegdyś zdobienia elewacji budynków. Obecny wygląd kamienic nie jest oryginalny, lecz stanowi efekt rekonstrukcji z lat 60. minionego wieku.

• Kamienica pod numerem 22 należała do kupca Daniela von Buchs, krezusa w handlu jeleniogórskim woalem. O roli von Buchsa w mieście świadczy choćby fakt, że w 1731 r., jako ewangelik, otrzymał tytuł szlachecki w państwie rządzonym przez katolickich Habsburgów. Dumny umieścił swój herb na fasadzie kamienicy obok wcześniejszego, przedstawiającego okręt z pełnymi żaglami – symbolu jeleniogórskiej Konfraterni Kupieckiej. To właśnie pomniejszona kopia tej kamieniczki w 1914 r. stanęła na zapleczu Muzeum Karkonoskiego.
• W domu pod numerem 34 Joachim Girnth miał zbudować pierwszy warsztat tkacki i to na wzór holenderskich krosien do produkcji woali. Z zagranicznej podróży potajemnie przywiózł modele tych krosien, dokonując po prostu szpiegostwa przemysłowego. Jego czyn stał się jednak początkiem intensywnego rozwoju miejscowego przemysłu tekstylnego i źródłem wielkiego bogactwa miasta.
• W kamienicy nr 37 znajdował się sklep z artykułami kolonialnymi
• pod nr 43 była świetna cukiernia i kawiarnia
• pod nr 51 znajdował się sklep z wyrobami czekoladowymi i konfiturami itd.

Obecny ratusz wzniesiono po tym, jak zawaliła się wieża, wcześniejszej, XVII-wiecznej budowli. Pośrodku placu stanął ratusz, którego współczesny kształt pochodzi z lat 1744-1747. Wtedy też w jego piwnicach powstał szynk serwujący najlepsze gatunki miejscowego piwa i importowanego wina.

Nad wejściem do budynku od południowej strony widnieje napis po łacinie przypominający legendę założenia miasta. Napis ten głosi: „Miasto założył Bolesław Krzywousty w 1108 roku”.

W sali posiedzeń znajdują się drewniane płaskorzeźby z historii miasta. Sala, jak i klatka schodowa, zostały urządzone przez rzeźbiarza Ernsta Rülke i jego uczniów ze Szkoły Snycerskiej z Cieplic.

W 1910 r. ratusz połączono z sąsiednimi kamienicami, od ich liczby nazywanymi „Siedmioma domami”. Zaadaptowano je na potrzeby magistratu. Pewną niedogodnością, uniemożliwiającą połączenie głównego gmachu z kamienicami była linia tramwajowa przebiegająca między ratuszem a kamienicami. Poradzono sobie z tym problemem, budując kryty ganek na wysokości pierwszego piętra.

W jednej z kamienic przy ratuszu w 2000 r. odkryto średniowieczną studnię, głęboką na 20 m. Przykryta szklaną płytą i podświetlona stanowi teraz ciekawy zabytek we wnętrzach magistratu.

Tuż przy gmachu ratusza znajduje się fontanna z rzeźbą Neptuna - boga mórz. Rzeźba ma upamiętniać dawne, dobre stosunki handlowe miejskich kupców z zamorskimi krajami. Fontanna stanęła w miejscu dawnej studni miejskiej w XIX wieku.

W latach 1897-1969 na terenie Jeleniej Góry funkcjonowała komunikacja tramwajowa. Dziś pozostały po niej nieliczne ślady - fragment torowiska oraz tabliczka wmurowana w ścianę ratusza pod galeryjką łączącą ratusz z „Siedmioma domami” w setną rocznicę uruchomienia pierwszej linii tramwajowej, zachowane na niektórych kamieniczkach rozety służące jako zaczepy trakcji, a także wagoniki tramwajowe, z których jeden stoi przy północnym wejściu do ratusza i pełni funkcję kiosku z pamiątkami, drugi w Podgórzynie przy pętli autobusowej.

(na podstawi Historia Jeleniej Góry UM Jelenia Góra)